Jak chronimy ujęcia?

Zapewnienie ciągłości dostaw czystej i zdrowej wody wymaga troski o jej zasoby. Obejmuje ona zarówno monitoring wód podziemnych, jak i ustanawianie stref ochronnych ujęć.

O realizowanym przez nas wspólnie z Państwowym Instytutem Geologicznym kompleksowym programie monitoringu wód podziemnych pisaliśmy już tutaj. Tym razem skupimy się na drugim aspekcie – strefach ochronnych.

UJĘCIA

Mieszkańcy Gdańska zaopatrywani są w wodę z 7 podstawowych ujęć głębinowych (Lipce, Czarny Dwór, Zaspa Wodna, Dolina Radości, Osowa, Zakoniczyn, Pręgowo, 1 ujęcia powierzchniowego (Straszyn) oraz 2 ujęć podziemnych Sopotu. Produkcję wody uzupełniają 2 ujęcia lokalne oraz 2 ujęcia rezerwowe.

Czarny Dwór (na zdjęciu od lewej / fot. aeromedia.pl) to jedno z głównych ujęć Gdańska. Pokrywa ok. 22% całkowitego zapotrzebowania na wodę. Wybudowane w latach 1959-65, w obecnym kształcie funkcjonuje od 2003. Obejmuje 23 (wg. pozwolenia wodnoprawnego) studni czwartorzędowych, 6 trzeciorzędowych i 3 kredowe. Zaopatruje mieszkańców Przymorza, części Żabianki, Zaspy i Wrzeszcza. Zaspa Wodna (na zdjęciu po prawej) jest z kolei ujęciem najstarszym (oddana do eksploatacji w latach 1918–1926). Posiada 12 studni  czwartorzędowych i 2 studnie kredowe. Zaopatruje mieszkańców Brzeźnia, Zaspy i Wrzeszcza (7% zapotrzebowania).

STREFY OCHRONNE

Dla ochrony sanitarnej ujęć wód ustanawia się specjalne strefy ochronne – obejmujące teren ochrony bezpośredniej oraz pośredniej.
Na ich obszarach obowiązują ograniczenia warunków użytkowania, mające na celu zapewnienie dobrej jakości wody i uniknięcie zagrożeń jej zanieczyszczenia. Ochrona prawna pozwala zadbać o jakość i czystość zasobów wodnych oraz zapewnić bezpieczną eksploatację. W strefie ochronnej obowiązują nakazy, zakazy i wytyczne w zakresie korzystania z wody czy sposobu użytkowania otaczających je gruntów.

Studnie 2 ważnych ujęć (Czarny Dwór, Zaspa Wodna) znajdują się w Pasie Nadmorskim. Plany zabudowy na terenie ochrony pośredniej (obszar II – między północną granicą obszaru o zaostrzonych warunkach ochrony a brzegiem morza) budzą wśród mieszkańców obawy i kontrowersje. Czy mogą zagrozić podziemnym ujęciom wody?

W 2008 r. zleciliśmy Państwowemu Instytutowi Geologicznemu (Oddział Geologii Morza w Gdańsku) ekspertyzę pn. Ocena możliwości i ograniczeń lokalizowania inwestycji (w tym obiektów wysokościowych) w strefie pośredniej ujęcia wód podziemnych Czarny Dwór i Zaspa, a zwłaszcza na obszarze o zaostrzonych warunkach ochrony. Stała się podstawą do zmiany rozporządzenia o ustanowieniu strefy ochronnej ujęć wody Czarny Dwór i Zaspa, wprowadzającej dodatkowe zakazy, nakazy i ograniczenia dla planowanych w strefie inwestycji (w tym obiektów wysokościowych).

W celu wyeliminowania negatywnego wpływu na zasoby ujęć wód podziemnych opracowano specjalne wytyczne.

Kierując się nimi, na etapie wydawania warunków technicznych i uzgadniania lokalizacji opiniujemy planowane przedsięwzięcia w strefie ochronnej ujęć Tarasu Nadmorskiego pod kątem spełnianych wymogów.

  • W przypadku projektowanych obiektów kubaturowych (kondygnacji podziemnych) lub liniowych wymagających zastosowania tymczasowych odwodnień i wykopów, Inwestor zobowiązany jest do przedłożenia nam projektu odwodnień oraz analizy hydrogeologicznej określającej wpływ zastosowanych rozwiązań na dynamikę oraz stan chemiczny wód podziemnych.
  • W procesie opiniowania inwestycji wymagane jest również przedstawienie sposobu zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na działce Inwestora, dostosowanego do warunków obowiązujących w strefie.

W II obszarze strefy ochrony pośredniej (gdzie procedowany jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Brzeźno rejon al. Hallera i ul. Jantarowej II), zakazane jest m.in.:

  • wprowadzanie ścieków do ziemi i wód powierzchniowych (z wyjątkiem podczyszczonych do wartości normatywnych wód opadowych i roztopowych),
  • podejmowanie przedsięwzięć wymagających przy realizacji kondygnacji podziemnych stałych lub tymczasowych odwodnień czy palowania bez szczegółowego rozpoznania warunków hydrogeologicznych i analizy skutków planowanych odwodnień działań na wody podziemne oraz przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko zgodnie z przepisami,
  • prowadzenie stałych odwodnień (np. za pomocą studni, igłofiltrów, drenaży, rowów itp.), z których łączna ilość odprowadzanych wód podziemnych z całego obszaru strefy ochronnej przekraczałaby 20% zasobów eksploatacyjnych ujęć komunalnych „Czarny Dwór” i „Zaspa”
  • prowadzenie stałych odwodnień (np. za pomocą studni, igłofiltrów, drenaży, rowów itp.) o głębokości obniżenia zwierciadła wód podziemnych przekraczających wartość 1 m.

Ochrona ujęć wody jest jedną z naszych kompetencji. W trosce o zabezpieczenie zasobów wody ustalane są strefy ochronne – obejmujące teren ochrony bezpośredniej i pośredniej. Obowiązują w nich wymogi, które muszą spełnić wszelkie inwestycje, opiniowane przez nas na etapie wydawania warunków technicznych. Taka procedura gwarantuje, że realizowane przedsięwzięcia nie będą zagrażały bezpieczeństwu ujęć wód podziemnych.

About the author

Warto przeczytać

Wystąpił błąd.