Są wszędzie. Niewielkie drobiny tworzyw sztucznych, często niewidoczne dla oka, mogą być zagrożeniem dla środowiska i dla zdrowia. W ramach projektu FanpLESStic-sea badamy źródła pochodzenia, sposoby rozprzestrzeniania się i metody zmniejszania ładunku mikroplastiku do wód Bałtyku.
Mianem mikroplastiku określa się cząstki tworzyw sztucznych o średnicy nieprzekraczającej 0,5 cm (często znacznie mniejsze!).
Ich obecność stwierdza się już w każdym elemencie środowiska, także w zwierzęcych i w ludzkich tkankach.
MIKROPLASTIK POD LUPĄ
W ramach projektu badawczego FanpLESStic-sea jeden z partnerów, Łotewski Instytut Ekologii Wody, zlecił wykonanie zdjęć różnych rodzajów mikroplastiku pod mikroskopem.
Na fotografiach (zgodnie z ich kolejnością) możecie zobaczyć drobinki z: opony rowerowej, długopisu, podłoża dziecięcego placu zabaw, gabki prysznicowej, izolacji kabla elektrycznego, zabawkowego „resoraka”, opony samochodowej, włókna syntetycznego i ubrania z takich włókien, siatki „reklamówki”, pudełka na cukierki, styropianu, balona, reflektora samochodowego, gąbki do naczyń (część „skrobiąca”), sieci rybackiej, papierosowego filtra i zapalniczki.
DLACZEGO MOŻE BYĆ GROŹNY?
Mikroplastik pogarsza jakość wód, i negatywnie wpływa na funkcjonowanie bytujących w nich organizmów. Znajdujące się w morzach i oceanach cząsteczki są szkodliwe dla fitoplanktonu, stanowiącego istotny mechanizm usuwania dwutlenku węgla z atmosfery oraz mechanizm produkcji węglowodanów dla zooplanktonu i większych zwierząt uczestniczących w usuwaniu węgla w głębinach oceanicznych (obecność plastiku w morzach i oceanach spowalnia ich zdolność do pochłaniania CO2).
By określić wpływ mikroplastiku na ludzkie zdrowie, potrzeba dalszych badań. Już dziś wiadomo jednak, że cząstki tworzyw sztucznych zawierają m.in. substancje endokrynnie czynne, które zaburzają pracę układ hormonalnego, zwiększając ryzyko związanych z nim dolegliwości (np. problemów z płodnością, wad rozwojowych czy nowotworów hormonozależnych).
CO BADALIŚMY?
W dofinansowanych ze środków unijnych projekcie badawczym braliśmy udział od 2019 do 2021 roku razem z organizacjami partnerskimi z innych krajów nadbałtyckich: Szwecji, Finlandii, Norwegii, Danii, Łotwy, Litwy i Rosji.
Główne cele FanpLESStic-sea to:
- zwiększenie wiedzy na temat pochodzenia mikroplastiku i dróg jego rozprzestrzeniania,
- ocena skuteczności technologii pozwalających zmniejszyć ładunek mikroplastiku lub ograniczyć ryzyko jego przedostawania się do wód,
- zwiększenie wiedzy i zaangażowania osób podejmujących decyzje poprzez sugestie, w jaki sposób wdrożyć opłacalne metody redukcji mikroplastiku.
Na terenie Gdańska projekt obejmował badania zawartości mikroplastiku w wodzie pitnej i w ściekach oraz weryfikację stopnia jego usuwania w wyniku procesu uzdatniania wody pitnej i oczyszczania ścieków w gdańskiej oczyszczalni.
Część badań ma na celu sprawdzić skuteczność eliminacji mikroplastiku ze ścieków poprzez zastosowanie złóż hydrofitowych – to nowa technologia, która mogła być przetestowana dzięki powstałej na terenie oczyszczalni stacji pilotażowej.
O wynikach projektu napiszemy już wkrótce!
Tymczasem przypominamy, że wiele poświęconych tematowi materiałów znajdziecie w zakładce FanpLESStic-sea⬇️
Więcej o FanpLESStic-sea
