FanpLESStic-sea, czyli jak zredukować mikroplastiki w Bałtyku

Wspólnie z miejską spółką Gdańskie Wody bierzemy udział w nowym międzynarodowym projekcie badawczym FanpLESStic-sea, który koncentruje się na redukcji mikroplastików w Morzu Bałtyckim. 

Startujący od bieżącego roku projekt badawczy obejmuje działania, których celem jest zmniejszenie ilości mikroplastików odprowadzanych do wód Morza Bałtyckiego oraz eliminowanie ich potencjalnych źródeł. Projekt zwiększy świadomość i poszerzy wiedzę dotyczącą ścieżek migracji mikroplastików i źródeł ich pochodzenia. Będzie to możliwe dzięki badaniom zawartości mikroplastików, które zostaną wykonane w różnych miejscach związanych z działalnością człowieka. Dodatkowo, projekt zweryfikuje możliwości wykorzystania opłacalnych metod/technologii redukcji zawartości mikroplastików w miejscach ich potencjalnego występowania.

Mikroplastik – cywilizacyjny problem dla środowiska i zdrowia człowieka

Zanieczyszczenie wód morskich odpadami to jedno z największych wyzwań ekologicznych naszych czasów, a plastik jest jednym z najczęściej występujących w morzu rodzajów śmieci. FanpLESStic-sea to nowy projekt badawczy, którego celem jest zapobieganie i zmniejszenie zanieczyszczenia wód (w tym – Bałtyku)  mikroplastikiem.

Niebezpieczne dla środowiska i dla zdrowia cząstki plastiku rozmiarem nie przekraczają wielkości 5 mm.
Jednym z problemów, który ogranicza naszą wiedzę na ich temat jest to, że obecnie nie ma sprawdzonej metodyki badawczej w zakresie pomiaru, poboru próbek i analizowania mikroplastików w różnych formach, co utrudnia porównywanie wyników prowadzonych przez różne podmioty i ośrodki. Bez wiarygodnych metod analitycznych nie można określić faktycznej ilości plastiku w środowisku, co oznacza, że nie można ustalić, które źródło pochodzenia jest najgroźniejsze i jaki ma wpływ na środowisko.

Zadania GIWK w projekcie

W ramach udziału w projekcie przeprowadzimy m.in. badania zawartości mikroplastiku w wodzie pitnej oraz zweryfikujemy stopień jego usuwania w wyniku procesu oczyszczania ścieków i przy zastosowaniu procesu testowanego w stacji pilotażowej wybudowanej na terenie oczyszczalni w ramach innego międzynarodowego projektu. Ponadto, będziemy realizować kampanię edukacyjną dot. mikroplastiku i jego szkodliwości dla środowiska i zdrowia człowieka oraz nadzorować realizację analogicznych kampanii przez innych partnerów projektu.

Punktem wyjścia do wdrożenia kampanii będą działania prowadzone w ramach dobrze przyjętej i głośnej nie tylko w Gdańsku kampanii edukacyjnej „Miasto na detoksie”.

Lider i cele projektu

Liderem projektu jest Szwedzki Ośrodek Badawczy Wody, a osobą odpowiedzialną za jego realizację – menedżer projektu Carina Svensson, z solidnym doświadczeniem w projektach międzynarodowych.

– To ekscytujący projekt, w którym pozyskana wiedza pozwoli wypracować rozwiązania technologiczne i umożliwi podejmowanie bardziej świadomych decyzji w przyszłości. Mamy nadzieję, że przyniesie konkretne korzyści niezwykle ważnemu środowisku, jaki stanowi akwen Morza Bałtyckiego. Woda nie ma żadnych granic, dlatego ważne jest, abyśmy robili to razem z naszymi partnerami z krajów nadbałtyckich – mówi Marinette Hagman, kierownik ds. badań w Szwedzkim Ośrodku Badawczym Wody.

3 kluczowe cele Projektu to:

  • zwiększenie wiedzy na temat pochodzenia mikroplastiku i dróg jego rozprzestrzeniania,
  • ocena skuteczności technologii, które pozwalają zmniejszyć ładunek mikroplastików lub zmniejszyć ryzyko ich przedostawania się do cieków wodnych,
  • zwiększenie wiedzy i zaangażowania osób podejmujących decyzje poprzez sugestie, w jaki sposób wdrożyć opłacalne metody redukcji mikroplastików.

– Dziś nie wiemy zbyt wiele o mikroplastiku. W celu dokonania rzetelnej analizy ilości mikrodrobin w wodzie, musimy ujednolicić i wystandaryzować procedurę badawczą. Bez tego trudno jest określić, jak dużo plastiku występuje w środowisku, z jakich źródeł pochodzi i w jakie należy podjąć działania, aby zmniejszyć jego zawartość w środowisku – mówi Marinette Hagman.

Więcej o projekcie

Projekt FanpLESStic-sea zrzesza organizacje partnerskie z 8 krajów nadbałtyckich: Szwecji, Finlandii, Norwegii, Danii, Polski, Łotwy, Litwy i Rosji. Polskę reprezentują dwa podmioty z Gdańska: Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o. i Gdańskie Wody Sp. z o.o.

Całkowity budżet projektu wynosi 2 968 068,80 EUR przy wsparciu finansowym ze strony UE w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (program Interreg BSR).

Projekt jest realizowany w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 30 czerwca 2021 r.

FanpLESStic-sea dąży do zmniejszenia rozprzestrzeniania się mikroplastików poprzez:

  1. Stworzenie modelu do określania źródeł występowania, rozumienia i wizualizacji ścieżek migracji mikropastiku, który zostanie zastosowany w miastach / regionach partnerskich.
  2. Wdrożenie nowej, pilotażowej technologii do
    – filtrowania mikroplastiku,
    – zrównoważonego systemu drenażu jako środka do usuwania mikrodrobin,
    – usuwania mikroplastiku z wód opadowych.
  3. Zdefiniowanie innowacyjnych struktur zarządzania i angażowanie jak największej liczby osób do wdrażania skoordynowanych i opłacalnych działań, które doprowadzą do wprowadzenia lokalnych rozwiązań oraz planów inwestycyjnych dla każdego regionu partnerskiego.
  4. Rozpowszechnianie wyników projektu, w tym raportów dotyczących barier i sposobów ich pokonywania, w celu zwiększenia potencjału jaki mają Instytucje Zarządzające w zakresie wykorzystywania zaawansowanych i ukierunkowanych na rozwiązanie problemu metod usuwania mikroplastików.

About the author