Czy wodociągi to temat ciekawy? Przekonamy Was, że tak! Zobaczcie, jak wiele w tym temacie zmieniło się w Gdańsku na przestrzeni lat. Dzięki tym zmianom dziś możemy cieszyć się zdrową wodą.
Czym są wodociągi? Najprościej mówiąc, to instalacje wodne – układ połączonych przewodów, armatury i urządzeń, za pomocą którego budynek jest zaopatrywany w zimną i ciepłą wodę, spełniającą wszelkie określone w przepisach warunki i wymogi. Trudno obejść się bez wodociągów. Są również w Gdańsku. Jaka jest ich historia?
W 1326 r. Gdańsk uzyskał prawa miejskie. Trochę później, w latach 1348-54 rozpoczęła się budowa pierwszego wodociągu. Był to tzw. Kanał Raduni, zwany później Radunią Nową. Pochodząca stamtąd woda wykorzystywana była do celów gospodarczych (ta z kanałów otwartych), a także używana do picia (ta była dostarczana drewnianymi rurociągami). Z czasem Jednak stan sanitarny Gdańska uległ pogorszeniu – głównie za sprawą nieodpowiednich urządzeń kanalizacyjnych. Wtedy wodę zaczęto dowozić do miasta beczkowozami, by sprzedawać ją na ulicach. Taka woda często osiągała zawrotne ceny, dlatego większość mieszkańców korzystała ze studni lub pobierała wodę prosto z rzeki Raduni.
Gdy stan sanitarny miast był już bardzo zły, co skutkowało epidemiami (w 1831 r. podczas jednej z nich na cholerę zmarły 1063 osoby z 1456 chorych), trzeba było coś zmienić. Dlatego w latach 1863-64 powstawał projekt współczesnego systemu wodociągowego Gdańska, który był uznawany za pionierski w całej Europie. Zrealizowano go w latach 1869-1874. Projekt zainicjował Leopold von Winter (nadburmistrz Gdańska), głównym projektantem był inżynier Eduard Friedrich Wiebe, a wykonawcą – firma J.&A. Aird z Berlina. Wykonany system był prekursorski, jako pierwszy w Europie system całościowy – od ujęcia, przez sieć wodociągową i kanalizacyjną, centralną pompownię ścieków, oczyszczalnię i monitorowany odbiornik ścieków. Od tamtych czasów Gdańsk stał się dla całej Europy wzorem do naśladowania. Słusznie, gdyż niektóre z wprowadzonych wtedy rozwiązań funkcjonują do dziś.
W 1869 r. rozpoczęto budowę kanalizacji i ujęcia wodnego w Pręgowie (ujęcie to funkcjonuje do dziś, jak wiecie z tekstu http://blizejzrodel.pl/post/82275337633/gdanska-woda-skad-sie-bierze).
W kolejnych latach powstawały przepompownie ścieków i następne ujęcia wody. W efekcie, do 1912 r. do sieci wodociągowej podłączono 7364 domy i 58 studni publicznych. Ponadto, zainstalowano 1100 hydrantów pożarowych. Rozwojowi sieci wodociągowej stanęła na drodze II Wojna Światowa. Po jej zakończeniu jednak, gdy w 1945 r. Gdańsk został wyzwolony, przystąpiono do prac mających na celu odbudowę zrujnowanych systemów. 22 sierpnia 1946 r. powołana została firma “Wodociągi i Kanalizacje Miasta Gdańska” do eksploatacji systemu wodociągowo – kanalizacyjnego w mieście. Nowe ujęcia wody, magistrale wodociągowe, kolektory sanitarne, przepompownie, oczyszczalnie ścieków, zbiorniki retencyjne, monitoring jakości wód, modernizacje, uzdatnianie wody.- dzięki konsekwentnie realizowanym przez lata inwestycjom gdańska woda z roku na rok stawała się coraz lepsza.
I w końcu – Gdański projekt wodno-ściekowy. Gdy w 2004 r. przystępowano do jego realizacji, krajowe normy były spełnianie przez 83,6% wody. Dziś możemy mówić o 100% wody, która odpowiada wszelkim normom. W ciągu ostatnich 10 lat powstały nowe sieci
i magistrale wodociągowe (ponad 40 km), zmodernizowane ujęcia wody, nowe stacje uzdatniania wody i zbiorniki wody pitnej, a ostatnio – przyłączenie Wyspy Sobieszewskiej i Płoni Wielkiej do gdańskiego systemu wodociągowego. Obecnie za system wodociągowy Gdańska odpowiada Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna, zaś eksploatatorem tego systemu jest Saur Neptur Gdańsk. To nie wszystko – przed nami kolejne działania, dzięki którym historia gdańskich wodociągów będzie stawała się coraz ciekawsza.
Wodociągi i kanalizacja gdańska na początku XX wieku
