Co warto wiedzieć o RURACH?

„Woda może i czysta, ale co z tego, skoro niebezpieczeństwem są stare instalacje!” – piszecie, gdy przekonujemy, że gdańska kranówka spełnia wszystkie restrykcyjne normy jakościowe. Sprawdźmy, czy rzeczywiście jest się czego obawiać.

Obecnie do budowy sieci wodociągowych stosowane są głównie rury z tworzyw sztucznych: polietylenu różnej gęstości, polipropylenu lub PVC (w Gdańsku niestosowane), a także z żeliwa sferoidalnego. Rury „starszej daty” wytwarzano z żeliwa szarego, stali oraz azbestocementu.

W jaki sposób te substancje wpływają na jakość płynącej w instalacjach wody pitnej, a co za tym idzie – nasze zdrowie?

STAL LUB ŻELIWO

Przewody wodociągowe wykonane ze stali cechują się dużą wytrzymałością konstrukcyjną, ale z powodu wysokiej podatności na korozję nie są obecnie stosowane tak powszechnie, jak dawniej. Rury żeliwne, w zależności od składu chemicznego, mogą mieć bardzo dużą odporność na korozję, przy czym ich wytrzymałość mechaniczna jest niewielka. Najbardziej wytrzymałe są rury z żeliwa sferoidalnego.
Zarówno stal jak i żeliwo, jeśli nie ulegają korozji, nie mają negatywnego wpływu na jakość płynącej w nich wody.

AZBESTOCEMENT

Azbest, uznany obecnie za substancję rakotwórczą, ze względu na właściwości termoizolacyjne i dużą wytrzymałość, do lat 90-tych stosowano na szeroką skalę m.in. w wyrobach budowlanych: płytach i rurach, a także m.in. okładzinach hamulcowych i sprzęgłowych, ubraniach ognioochronnych i materiałach uszczelniających. Rury azbestocementowe na dużą skalę były produkowane w latach 1957–1987.

Od 28 września 1998 r. obowiązuje całkowity zakaz produkcji płyt azbestowo-cementowych dla budownictwa, a od 28 marca 1999 r. zakaz obrotu azbestem i wyrobami zawierającymi azbest, zgodnie z Ustawą o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest z 19 czerwca 1997 r.(Dz.U. Nr 101, poz.628).

Biorąc pod uwagę chorobotwórcze działanie azbestu, wielu z Was pyta: czy takie rury nas trują? Uspokajamy!

Należy podkreślić, że, tak jak w przypadku każdych innych materiałów rur, tak też wewnątrz rur azbestocementowych w miarę upływu czasu tworzy się warstwa osadu, która w naturalny sposób dodatkowo zabezpiecza wodę przed przedostaniem się do niej włókien azbestu.

Kliknij, by przeczytać pełną opinię Państwowego Zakładu Higieny, dotyczącą rur azbestocementowych w sieciach wodociągowych >>>

W 2003 r. woda pitna w Gdańsku była sprawdzana w zakresie oznaczeń włókien azbestu. Spółka Saur Neptun Gdańsk zleciła wtedy Instytutowi Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofery – Zakładu Środowiskowych Zagrożeń Zdrowia w Łodzi, wykonanie badań na obecność azbestu w wodzie przepływającej przez wodociągi wykonane z azbestocementu. Analizie poddano 41 prób – w żadnej nie stwierdzono obecności azbestu.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest (Dz.U. nr 8 poz. 31 z 2011 r.) jednoznacznie mówi o możliwości pozostawienia rur azbestocementowych w ziemi bez ograniczeń czasowych, gdy ich usytuowanie nie naraża na kontakt z azbestem przy czynnościach obsługowych użytkowanych instalacji. Pozostawienie w ziemi rur azbestocementowych wymaga oczyszczenia z wyrobów zawierających azbest miejsc usytuowania studzienek rewizyjnych i innych elementów infrastruktury, gdzie możliwy jest kontakt człowieka z wyrobami zawierającymi azbest. Pozostawione w ziemi rury azbestocementowe należy oznakować zgodnie z wymogami określonymi w Rozporządzeniu.

By zapobiec ryzyku uwalniania szkodliwego pyłu azbestowego, prace te prowadzone są zwykle przy użyciu technik bezwykopowych (wymiana rur na inne w gruncie). Przy demontażu metodami wykopowymi cięcie jest wykonywane tylko w wyjątkowych przypadkach, a w celu zapobiegania negatywnemu wpływowi na środowisko i pracowników stosowane są wszelkie odpowiednie środki ochrony.

RURY NOWEJ GENERACJI

Obecnie podczas modernizacji gdańskiej sieci stosuje się rury wykonywane z polietylenu dużej gęstości (HDPE) lub żeliwa sferoidalnego z wewnętrzną powłoką betonową. HDPE to jedno z tworzyw sztucznych uznanych za najbardziej bezpieczne dla zdrowia i środowiska. Nadaje się do przechowywania żywności – wykorzystywany jest także do produkcji m.in. butelek na mleko czy bidonów. Może być poddawany recyklingowi. Rury z żeliwa z wewnętrzną powłoką także spełniają wszelkie normy bezpieczeństwa i cechują się bardzo dobrą wytrzymałością.

RURY NIE TAKIE STRASZNE, ALE…

Pamiętaj, że zakład wodociągowy monitoruje jakość wody dostarczanej do domów, nie ponosi jednak odpowiedzialności za stan instalacji w budynkach.

Obawiasz się, że rury w Twoim domu mogą negatywnie wpływać na jakość wody? Zgłoś sprawę do administratora budynku, możesz też zwrócić się do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku lub eksploatatora systemu wodociągowego Gdańska (firmy Saur Neptun Gdańsk SA) z prośbą o pobranie próbek i ich zbadanie.

Pijąc wodę z kranu, przestrzegaj podstawowych zasad: pij zawsze wodę zimną, a po dłuższym przestoju w instalacji spuść wodę (wykorzystując ją np. do podlania roślin), aby do picia użyć wody „świeżej”.

 _____________________________________

Inne artykuły związane z jakością gdańskiej wody:

Kranówko, poznajmy się bliżej >>>

Twarda nie znaczy zła >>>

About the author