W latach 2003-2007 na gdańskim Placu Heweliusza znajdował się zegar słoneczny. Niedługo znów będzie można cieszyć nim oko. Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna zleciła bowiem jego rekonstrukcję. To wyjątkowy prezent na urodziny gdańskiego astronoma – Heweliusz urodził się 28 stycznia 1611 r.
Oficjalna informacja o sfinansowaniu odbudowy zegara została ogłoszona przy okazji obchodów tegorocznego Święta Gdańskiej Nauki. Zegar słoneczny jest jednym z symboli działalności gdańskiego astronoma i bez niego plac poświęcony Heweliuszowi wydaje się niekompletny. Dlatego właśnie należy go rekonstruować – podkreśla prezydent Gdańska, Paweł Adamowicz.
Historia zegara jest krótka i niestety dość smutna – teraz na szczęście będzie można nadać jej nowy bieg. Uroczyście odsłonięto go 12 czerwca 2003 roku. Ten horyzontalny (=leżący płasko na ziemi) zegar został zaprojektowany przez Hannę Klementowską przy współpracy dra inż. Grzegorza Szychlińskiego z Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. Niestety, w 2007 roku, w wyniku dewastacji, urządzenie zupełnie straciło swoją funkcjonalność. Ukradziono wtedy gnomon oraz kilka metalowych elementów tarczy (wśród nich był herb Gdańska i okrągły herb rodziny Hevelke).
Po 7 latach od dewastacji odbudowa zegara stała się jednym z wniosków zgłoszonych do Budżetu Obywatelskiego Miasta Gdańska. Projekt zdobył aż 1071 głosów, do realizacji zabrakło mu więc jedynie 230. Inicjatywą zainteresowała się Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o. Nie mieliśmy wątpliwości, że obywatelską inicjatywę odbudowy zegara należy wesprzeć. Odkąd, na zieleńcu przy Wielkim Młynie pojawiła się nasza fontanna, teren ten jest dla nas szczególnie ważny – zaznacza Ryszard Gajewski, dyrektor ds. techniczno-operacyjnych GIWK Sp. z o.o.
Zasada działania zegara słonecznego
źródło: gnomonika.pl
Wykonawcą projektu, a później samej rekonstrukcji będzie firma SOLEARTE Marek Szymocha ze Smolnicy, która posiada doświadczenie w projektach i produkcji wielu zegarów słonecznych na całym świecie. Odnowiony zegar wróci na Plac Heweliusza już latem tego roku;) W ramach rekonstrukcji powstanie także tablica informacyjna, która przybliży sylwetkę Heweliusza jako zegarmistrza, a także przedstawi sposób korzystania z zegara. My już dziś mamy dla Was kilka ciekawostek;) Czy wiecie, że słońce na zegarze pokazuje czas lokalny (dla Gdańska), a posługujemy się czasem strefowym (w Polsce dla południka 15)? Tarcza została jednak odpowiednio odwrócona tak, by zegar pokazywał czas odpowiadający naszej strefie. Trzeba jednak pamiętać, że na zegarze słonecznym nie da się przestawić czasu tak jak na zwykłym. Dlatego, gdy od końca kwietnia do końca października posługujemy się w Polsce czasem letnim, zegar nadal wskazuje czas zimowy. Pamiętajmy, by w tym czasie do wskazania zegara dodać jedną godzinę;) Słońce nie jest zegarem tak doskonałym jak np. zegary atomowe. Takie już są prawa natury – czasem przesuwa się ono po niebie szybciej, czasem wolniej. Można to jednak skorygować – wystarczy skorzystać z tabeli poprawek, w którą wyposażony będzie nasz zegar. Jak to działa? Dla danej daty trzeba wybrać z tabeli, ile minut należy dodać lub odjąć od wskazania zegara słonecznego.
Jeśli chcecie poznać więcej szczegółów, zachęcamy do odwiedzenia strony http://gnomonika.pl/katalog.php?id=22.
