Toalety, zlewy, zmywarki, umywalki, pralki, wanny, prysznice… Jakie są dalsze losy wody, którą wykorzystujemy codziennie w naszych kuchniach i łazienkach? Prześledźmy złożony proces oczyszczania ścieków na przykładzie gdańskiej oczyszczalni.
Nieoczyszczone lub zagospodarowane w nieprawidłowy sposób ścieki szkodzą środowisku naturalnemu, negatywnie wpływając na stan gleby i wód (nie wspominając o uciążliwościach zapachowych). Nowoczesne i kompleksowe oczyszczanie ścieków to nieodłączny, niezwykle ważny element rozwoju miast i wsi.
Oczyszczalnia Ścieków Gdańsk Wschód zajmuje 74 ha i obsługuje 750 tys. mieszkańców (co odpowiada 95 tys. m3 ścieków na dobę). Przyjmuje głównie ścieki komunalne z terenów aglomeracji miejskich Gdańska i Sopotu, a także z sąsiednich gmin: Pruszcza Gdańskiego, Żukowa i Kolbud.
24 sierpnia i 14 września 2019 w ramach prowadzonego przez nas wspólnie z Saur Neptun Gdańsk projektu „Otwarta Oczyszczalnia” ten obiekt techniczny, na co dzień niedostępny dla osób postronnych, otwiera się na mieszkańców. Miejsca na zwiedzanie rozeszły się błyskawicznie, a frekwencja 24 sierpnia wyniosła 96 osób – rekord!💙
Więcej o inicjatywie: www.otwartaoczyszczalnia.pl
– nowoczesna
Oddana do użytku w 1976 r. początkowo jako oczyszczalnia wyłącznie mechaniczna, w kolejnych latach była kilkakrotnie modernizowana w celu poprawy skuteczności procesu (który został wzbogacony m.in. o kolejne stopnie oczyszczania: biologiczny i chemiczny).
- Wspomaganie chemiczne uruchomiono w 1993 r. – w efekcie uzyskano poprawę efektywności usuwania zanieczyszczeń z 30 do ok. 60%. Obecnie, z uwagi na podniesienie skuteczności etapu biologicznego, proces chemiczny traktowany jest tylko jako wspomaganie awaryjne (od wielu lat nie było potrzeby korzystania z „chemii”).
- W latach 1996 – 1999 wybudowano obiekty umożliwiające wprowadzenie biologicznego etapu oczyszczania ścieków (w tym wielofazowe reaktory biologiczne), rozbudowano linię przeróbki osadów (m.in. o Zamknięte Komory Fermentacyjne) i zmodernizowano obiekty mechanicznego oczyszczania.
- W 2002 r. wybudowano rurociąg odprowadzający oczyszczone ścieki 2,5 km w głąb Zatoki Gdańskiej. Stały kierunek prądów morskich pomaga odprowadzić oczyszczone ścieki daleko od kąpielisk, a jednocześnie taka odległość od lądu sprzyja ich rozproszeniu.
- Dzięki modernizacji technologicznej przeprowadzonej w 2010 r., w tym części mechanicznej (budowa piaskownika) i udoskonaleniu biologicznego procesu (zmiany kontynuowane również w kolejnych latach) możliwa jest skuteczna redukcja ładunku biogenów (azotu i fosforu) do poziomów zalecanych przez UE oraz bardziej restrykcyjnych norm HELCOM.
- Instalacja Termicznego Przetwarzania Osadów ściekowych (ITPO), wybudowana w ramach II etapu Gdańskiego projektu wodno-ściekowego i oddana do użytku w 2013 r., umożliwia unieszkodliwienie całości osadów powstających w oczyszczalni. Ich spalanie pozwala na redukcję masy odpadów do zagospodarowania o 80%. To skuteczny, efektywny i zgodny z wymogami ochrony środowiska sposób zagospodarowania osadów ściekowych. Dzięki opracowanej i opatentowanej przez Fosfory Sp. z o.o. GZNF metodologii możliwy jest odzysk fosforu z popiołów pozostałych po procesie spalania, co pozwala na zmniejszenie zużycia naturalnej rudy fosforytowej o 0,6-0,8 tony na każdą tonę przekazanego popiołu. W ten sposób ITPO stała się instalacją bezodpadową.
– monitorowana
Jakość ścieków śledzona jest w sposób ciągły na poszczególnych etapach procesu technologicznego poprzez system aparatury kontrolno-pomiarowej i algorytm sterowania. Wyniki wskazań urządzeń są obserwowane przez pracowników nadzoru przez 24 godziny na dobę.
Codziennie wykonywane są analizy laboratoryjne próbek, pobieranych z różnych punktów układu technologicznego, dokumentujących stan ścieków na każdym etapie ich oczyszczania i pokazujących ich parametry już po zakończeniu całego procesu. Trwa on ponad dobę – sam proces oczyszczania biologicznego wymaga 24 h (czas ten nie obejmuje zagospodarowania produktów ubocznych procesu, tj. osadów ściekowych i biogazu).
Dzięki temu w przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości w pracy oczyszczalni możliwe jest niezwłoczne reagowanie i ewentualne wprowadzanie niezbędnych korekt.
Monitorowaniu podlega również praca ITPO, w której najważniejszymi parametrami do kontroli są warunki panujące w piecu, w którym spalane są osady (aby proces mógł być prowadzony i aby przebiegał bez zagrożenia dla środowiska, musi być spełnionych jednocześnie aż 18 warunków koniecznych) oraz jakość odprowadzanych spalin.
W ściekach znajdują się również substancje takie jak np. farmaceutyki, mikroplastik czy związki endokrynnie czynne (EDC). Obecnie nie są one monitorowane, ale mając na uwadze ich niekorzystny wpływ na środowisko naturalne i ludzkie zdrowie, aktywnie przygotowujemy się do wprowadzenia umożliwiających to zmian. W związku z tym uczestniczymy w różnych projektach (takich jak np. międzynarodowy projekt badawczy FanpLESStic-sea czy zakończone już projekty IWAMA i NonHazCity, podjęliśmy także współpracę z Detoxed Lifestyle Challenge (naukowcami z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego i Politechniki Gdańskiej) w celu stworzenia prototypu przenośnego urządzenia do monitoringu w trybie ciągłym zawartości EDC w ściekach i w wodzie pitnej (niebawem zostanie zastosowane w praktyce).
Więcej szczegółów – WKRÓTCE! 🙂
